«Դժվարությամբ եմ պատկերացնում Սորոսի դրամաշնորհներով ֆինանսավորված Transparency international-ի նախկին աշխատակցի մասնակցությունը Հայաստանի անվտանգությանն առնչվող խնդիրներին»

«Իրատեսի» հարցերին պատասխանում է ԱԽ աշխատակազմի երկարամյա աշխատակից, քաղաքացիական հատուկ ծառայության 1-ին դասի խորհրդական ԱՐԱ ԳԱՍՊԱՐՅԱՆԸ:

-Հանրության մեջ տարբեր կարծիքներ կան Անվտանգության խորհրդի քարտուղարության կամ, ինչպես մինչ 2016-ն էր անվանվում, աշխատակազմի գործունեության վերաբերյալ: Դուք` որպես կառույցի երկարամյա աշխատակից, ինչպե՞ս կնկարագրեք ԱԱԽ քարտուղարության գործունեությունը:
-Ազգային անվտանգության խորհրդի աշխատակազմի գործունեությունը տարբեր պատճառներով գրեթե չի լուսաբանվել հանրությանը: Երբեմն նույնիսկ որոշ հրապարակումներում տարբերություն չի դրվում Անվտանգության խորհրդի և այն սպասարկող կառույցի` նախկինում աշխատակազմի կամ քարտուղարության, իսկ նոր օրենսդրությամբ` գրասենյակի միջև: ԱԱԽ աշխատակազմի կամ քարտուղարության քարտուղարի պաշտոնն ունեցել է խորհրդատվական-արարողակարգային նշանակություն և քաղաքական իրավիճակներով պայմանավորված` ղեկավարի նշանակումները չեն նպաստել կառույցի` անվտանգային համակարգում առանցքային դերակատարմանը։ Մինչդեռ այսօր կան անհրաժեշտ իրավական հիմքեր, և կառույցն ունի արհեստավարժ կադրային ներուժ:
-Նոր սահմանադրությամբ ինչպե՞ս են փոխվում Անվտանգության խորհրդի դերն ու նշանակությունը:
-Սահմանադրական փոփոխություններով Անվտանգության խորհրդին վերապահվել է պաշտպանության ոլորտի կարևորագույն լիազորությունը` ԱԽ-ն ստանում է սահմանադրական մարմնի կարգավիճակ և պետք է սահմանի պաշտպանության ոլորտի քաղաքականության հիմնական ուղղությունները: Ըստ օրենսդրության` իրականացնելու է պաշտպանության ռազմավարական պլանավորում և վերանայում, հաստատելու է զինված ուժերի զարգացման, ծավալման, կիրառման, զորահավաքային պլանները, ընդունելու է որոշումներ և այլն: Անվտանգության խորհրդի քարտուղարը ղեկավարելու է գրասենյակի գործունեությունը, հավաքելու և ամփոփելու է ՀՀ սպառնալիքների վերաբերյալ տեղեկատվություն` վարչապետին և խորհրդին ներկայացնելով ամփոփագրեր և առաջարկություններ ձեռնարկվելիք միջոցների վերաբերյալ, իրականացնելու է խորհրդի որոշումների կատարման մշտադիտարկում:
-Ո՞վ է այդ տեղեկատվության «սպառողը»:
-Արդյունքները ներկայացվելու են վարչապետին և Անվտանգության խորհրդին և դրանց հիման վրա արվելու են քայլեր անհատի, հասարակության ու պետության անվտանգության ապահովման համար: Փակագծերն ավելի բացել չեմ ուզում:
-Ինչպե՞ս եք վերաբերվում ԶԼՄ-ներում և սոցիալական ցանցերում ԱԽ քարտուղարի նշանակման վերաբերյալ քննարկումներին:
-Նախկին իշխանական համակարգում կարևոր պետական տարբեր պաշտոններում մարդկանց նշանակումները կարող էին նաև բխել ոչ թե նրանց մասնագիտական և գործնական որակներից, այլ ներհամակարգային, ինչպես նաև դրսի տարաբնույթ ուժերի հետ պայմանավորվածություններից։
Այժմ Հայաստանում թավշյա հեղափոխությունն առաջացրել է նոր իրավիճակ, և այսօր պաշտոնյաների նշանակումներում պետք է զերծ մնալ նախկին համակարգին հատուկ գործելաոճից։
-Ո՞րն եք համարում նոր գործելաոճին հարիր:
-Առաջին հերթին կենսափորձը և մասնագիտական համապատասխանությունը նշածս խնդիրների լուծմանը: Ա. Գրիգորյանի պաշտոնավարումն արդեն իսկ մտահոգություններ է առաջացրել։ ԱԽ քարտուղարը կարևոր ազդեցություն ունի խորհրդի գործունեության, մեր երկրի պաշտպանական քաղաքականության գերակայությունների հատկորոշման, արդեն ընդունված որոշումների արդյունավետ իրականացման համակարգման վրա: Թվարկածս գործառույթներ են, որոնք պահանջում են ԱԽ քարտուղարից Հայաստանի անվտանգային ներքին և արտաքին միջավայրի ու հիմնախնդիրների վերաբերյալ հայեցակարգային և պրակտիկ խոր գիտելիքներ, մասնագիտական փորձառություն, որոնք ձեռք են բերվում միայն տվյալ ոլորտում երկարատև աշխատանքային գործունեության արդյունքում: Մինչդեռ ԱԽ նորանշանակ քարտուղարն այդ ոլորտում փորձառություն չունի, և դժվարությամբ եմ պատկերացնում Սորոսի դրամաշնորհներով ֆինանսավորված Transparency international-ի նախկին աշխատակցի մասնակցությունը Հայաստանի անվտանգությանն առնչվող ռազմավարական փաստաթղթերի մշակման ու պաշտպանության ոլորտի վերաբերյալ որոշումների ընդունման գործընթացին: Սորոսի մոտեցումները հակասում են շատ ու շատ պետությունների ազգային և անվտանգային շահերին ու միտված են հասարակությունների արժեքային համակարգերի քայքայմանը։ ԱԽ քարտուղարի հրապարակային ելույթներում կոռուպցիան, թերի ընտրական գործընթացները և մարդու իրավունքների պաշտպանության հիմնախնդիրները ներկայացվում են որպես ազգային անվտանգության առանցքային կամ գլխավոր մարտահրավերներ: Չհերքելով կոռուպցիայի վտանգավորությունը` նման դատողություններն ուղղակի ոլորտի բազմաշերտ հիմնախնդիրների և բարդ խորքային իրողությունների պարզունակացում են: ԱԽ քարտուղարի կողմից Հայաստանի համար գոյութենական (լինել-չլինելու) նշանակություն ունեցող Ազգ-բանակ հայեցակարգի նկատմամբ խիստ վնասակար ուլտրա-ազատական մերժողական մոտեցում է դրսևորվում: Նրա ելույթն Աստանայում վկայում է, որ խնդիրներ ունի Հայաստանի արտաքին անվտանգային միջավայրի խորքային գործընթացների ընկալման և միջազգային գործընկերային հնարավորությունների օգտագործման, աշխարհաքաղաքական հարթակներում ճիշտ դիրքորոշվելու հարցերում:
Հաշվի առնելով այս փաստարկները, հիմնավոր եմ համարում ԱԽ նոր քարտուղարի` ԶԼՄ-ներում և սոցիալական ցանցերում պաշտոնավարման հեռանկարի հետ կապված բարձրաձայնված տարակուսանքները և ինքս էլ աշխատանքից ազատման դիմում եմ ներկայացրել: ԱԽ քարտուղարի նշանակման որոշման վերանայման դեպքում պատրաստ եմ իմ ուժերի ներածի չափ աջակցելու կառույցի կատարելագործմանն ու ամրապնդմանը։

Հարցազրույցը՝
Սերգեյ ՍԱՂՈՒՄՅԱՆԻ

Մեկնաբանություններ